Het gebeurt niet vaak dat een geneesmiddel een hype wordt, maar nadat Kim Kardashian op TikTok trots verklaarde dat ze in 3 weken 7 kilo was afgevallen, was het hek van de dam.

Ozempic® is sinds 2017 op de markt. Het geneesmiddel verlaagt de bloedsuikerspiegel en remt tegelijk de eetlust. Het geneesmiddel, dat wordt aangeboden als oplossing voor injectie in een voorgevulde pen, wordt in principe alleen voorgeschreven en vergoed aan volwassenen met onvoldoende gereguleerde diabetes type 2. Hoewel het geneesmiddel niet vergund is voor de behandeling van overgewicht en obesitas leidde de overvloedige sociale media-aandacht tot een piek in het off label-gebruik.

De rush op de ‘afvalspuit’ leidde zelfs tot tijdelijke voorraadproblemen, ook in België. In een brief aan de artsen en apothekers vroeg het Geneesmiddelenagentschap (FAGG) om voorrang te geven aan de behandeling van ‘diabetes’ en het off label-gebruik te beperken (in het bijzonder bij mensen met een body mass index (BMI) van minder dan 35).

Een wondermiddel?

Hoewel Ozempic®, in combinatie met een gezond dieet en een gezonde levensstijl, je kan helpen om gewicht te verliezen, is het zeker geen wondermiddel voor obesitas. Het middel kan mogelijk ernstige bijwerkingen veroorzaken, zoals duizeligheid, vermoeidheid, maag- en darmproblemen (misselijkheid, diarree, braken, enz.), pancreatitis en hypoglykemie. Bovendien is het veiligheidsprofiel op lange termijn nog grotendeels onbekend, omdat het een relatief nieuw geneesmiddel is. Daarom staat er een klein zwart driehoekje op de bijsluiter om aan te geven dat Ozempic® in Europa onder extra toezicht staat.

Aangezien het geneesmiddel niet vergund is voor de behandeling van zwaarlijvigheid en obesitas kan het niet worden terugbetaald aan mensen die het om deze redenen gebruiken. En Ozempic® is een duur geneesmiddel...

Andere opties aan de horizon

Eind 2021 bracht Ozempic-producent Novo Nordisk een tweede geneesmiddel op de Amerikaanse markt, speciaal bedoeld voor gewichtsverlies: Wegovy^®.

Dit’ bevat dezelfde actieve stof als Ozempic®, maar in een hogere dosis en is specifiek bestudeerd voor de behandeling van obesitas. Net als zijn 'grote broer' moet het worden gebruikt als aanvulling op een dieet en lichaamsbeweging bij volwassenen met obesitas:

• een BMI van 30 kg/m² of hoger (obesitas) of
• een BMI tussen 27 kg/m² en 30 kg/m² (overgewicht) en met het gewicht samenhangende gezondheidsproblemen (zoals diabetes of hoge bloeddruk, bijvoorbeeld).

Het moet gebruikt worden in combinatie met gezonde eet- en leefgewoonten  

Behalve in Denemarken en Noorwegen wordt Wegovy® (nog) niet verdeeld in Europa, hoewel het Europese geneesmiddelenagentschap markttoelating voor de hele EU heeft gegeven. Er is nog geen precieze datum bekendgemaakt, maar het middel zou binnenkort beschikbaar zijn in België. Op dit moment weet niemand wat de terugbetalingsvoorwaarden zullen zijn.

Beloftes... te bevestigen

Novo Nordisk heeft onlangs een onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat Wegovy® het risico op een hartaanval en beroerte met 20% zou verminderen. Sommige experten menen echter dat deze effecten te wijten zijn aan gewichtsverlies en niet zozeer aan de injecties zelf. Ze wijzen ook op de bijwerkingen van het geneesmiddel, die vergelijkbaar zijn met die van Ozempic®, en de onbekendheid over de veiligheid op lange termijn. Bovendien zouden patiënten weer aankomen na het stoppen met de behandeling.

Binnenkort zou op de Belgische markt een ander geneesmiddel tegen diabetes en om te vermageren worden gelanceerd: volgens de fabrikant, Eli Lilly, geeft tirzepatide (Mounjaro®) zelfs veel betere resultaten dan Ozempic®, met een gewichtsverlies tot 25%. In de Verenigde Staten is het al het een aanzienlijke hype... waarbij vaak wordt voorbijgegaan aan de mogelijk ernstige bijwerkingen. Eén ding is nu al zeker: hoewel Wegovy® en Mounjaro® ongetwijfeld nieuwe therapeutische opties zullen bieden, zullen het zeker geen wondermiddelen zijn.